User:Ilja.sofia/graduation

Warning: graphic

GRADUATION

Propaganda in een hypermediaal tijdperk

pro·pa·gan·da (de; v(m))
1 alles wat wordt gedaan om aanhangers te winnen

Tot de uitvinding van de radio bleef propaganda millenia lang zo'n beetje hetzelfde. Monumenten, toespraken en het gebruik van geprinte media waren de gebruikelijke vormen waarin gepropageerd werd. Echter, synchroon met de technologische veranderingen in de 20ste eeuw, heeft propaganda ook een grote transformatie ondergaan. De radio, die Lenin "a newspaper without paper, and without boundaries" noemde, en vooral het bewegend beeld gaven propaganda een groter bereik.

Maar de opkomst van het internet heeft pas echt voor een gigantische verandering gezorgd. Het internet is een bodemloze put van informatie dat bijna niet te controleren valt. Iedereen heeft het, omarmt het en gebruikt het voor het verspreiden en het promoten van informatie. In die zin zijn wij allemaal propagandisten geworden. Met name Social Media heeft gezorgd dat het meer gedemocratiseerd is geworden. Eigenlijk propageren wij elke dag wanneer wij een mening op Facebook of Twitter posten. Dit hebben niet alleen bedrijven ontdekt, die steeds actiever zijn op sociale media, maar ook extreme groeperingen als IS of het Israeli Defence Force.

Hoeveel macht sociale media hebben bleek wel in 2011 toen in Egypte protesten uitbraken tegen het regime van Mubarak, dit werd ook weleens de Facebook Revolutie genoemd. Door social media lukte het de protesterende Egyptenaren om de buitenwereld bij hun binnenlandse politiek te betrekken en daarmee uiteindelijk de steun te krijgen die zij nodig hadden om Mubarak te verdrijven. Wael Ghonim, het brein achter deze revolutie, was hoofd marketing bij Google (de absolute wereldmacht in manipulatie en het overhalen van het onderbewustzijn om tot bepaalde acties over te gaan). Het leek een spontane revolutie maar niks is minder waar, dit was hartstikke geregisseerd en meesterlijk getimed. Hij wist hoe hij social media in moest zetten. Hij wist het te bespelen. En wij, social media retweeters en likers, deden de rest.

Er wordt gerekend op onze participatie en onze mening. We worden bespeeld met beelden, die vaak gemanipuleerd zijn. Kindsoldaten. Kindermoorden. Brainwashing. Indoctrinatie. Verspreiding van haat. Maar vooral de ontering van hun dode lichamen. We liken en retweeten ze de wereld in. Dat maakt ons partij en medeschuldig aan vergelding. Wij houden de propagandamachine draaiend. We geven het de kracht die het zonder ons niet zou hebben. Door ons wordt de oorlog tussen de Palestijnen en de Israëliers grotendeels via de social media uitgevochten. Toen beelden van onthoofdingen door IS op social media begonnen te circuleren was de verontwaardiging zo groot dat de beelden binnen no time de hele wereld over waren. Wij liken en retweeten. Massaal.

IS

"A message to the government of Japan."

De kwaliteit van de IS videos is bizar goed, het is geregisseerd en er lijkt wel een heel script voor te zijn geschreven.
Compositie, beeld, alles klopt. Hier werken afgestudeerde filmmakers aan.

De gevangenen krijgen te horen dat ze alleen een film opnemen om hun regering bang te maken. Daarom lijken ze zo kalm. Pas na de zoveelste repetitie snijden ze toch echt de hals door. Is dit om machtiger over te komen? Ook gaven ze de gevangenen Arabische namen, dit maakte de gevangenen rustiger omdat ze het gevoel hadden er bij te horen.

Zo stelde de voormalige IS-strijder Saleh naar eigen zeggen gijzelaars gerust, vlak voordat ze onthoofd werden. 
Hij besloot te vluchten en vertelt nu vanuit Turkije aan Sky News over zijn periode bij Islamitische Staat. 
Saleh had binnen IS de taak gijzelaars kalm te houden wanneer er onthoofdingsvideo's werden gemaakt. 
Hij vertelt dat er vooraf veel werd 'geoefend'. Daarbij moesten de slachtoffers steeds opnieuw door hun knieën zakken. 
Op het moment dat de executie echt plaatsvond, zag de gijzelaar dit niet aankomen: het was toch weer een repetitie.

klik voor interview

Sociale media zijn een belangrijk onderdeel van de mediastrategie van IS. Waar gebruikt het kalifaat ze voor?
Joost Scheffers, 16 maart 2015

De gouden standaard van terroristenpropaganda. Zo noemde een medewerker van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken in september de online strategie van Islamitische Staat (IS). En die stroom berichten om nieuwe rekruten te werven, het Westen angst aan te jagen, propaganda te verspreiden en financiële steun binnen te halen lijkt niet te stoppen. Ook omdat Twitter het verwijderen van aan IS verbonden accounts nauwelijks lijkt te kunnen bijbenen.

Minstens 46.000 IS-aanhangers gebruiken Twitter om de berichten van IS te verspreiden, bleek vorige week uit een rapport van het Amerikaanse onderzoeksbureau Brookings. Met een gemiddelde van duizend volgers hebben IS-twitteraars aanzienlijk meer volgers dan de gemiddelde twitteraar.

Sociale media, en dan met name Twitter en Facebook, zijn een essentieel onderdeel van de mediastrategie van IS. Waar gebruikt Islamitische Staat die kanalen voor?

"Accounts verwijderen kan een gemis zijn voor de inlichtingendiensten"

Met hulp van online propaganda lokte IS tienduizenden buitenlandse strijders naar het zelf gestichte kalifaat. Via Twitter worden mensen gerekruteerd, sympathisanten aangemoedigd geld te geven en riep IS diverse malen op om aanslagen in thuislanden van moslims in het Westen te plegen. IS gebruikt Twitter ook om hun video’s onder de aandacht te brengen. De video waarin IS-leider Al-Baghdadi in juni 2014 het kalifaat uitriep, was via Twitter binnen de kortste keren op computerschermen wereldwijd te zien. IS’ heeft voor die video’s een eigen mediacentrum: Al-Hayat (‘Het leven’). Die propaganda-afdeling is ook verantwoordelijk voor de onthoofdingsvideo’s met Hollywood-achtige uitstraling. Daarnaast heeft het mediacentrum een afdeling die het magazineDabiq maakt, met verhalen over de ‘ware islam’ en het leven in het kalifaat.

Vlak voordat Al-Baghdadi het kalifaat uitriep, bracht Al-Hayat een video uit met als titel There is no life without jihad, waarin Westerse moslims werden opgeroepen hun religieuze plicht te vervullen en naar het kalifaat te reizen. Ook worden strijders van concurrerende groepen als Jabhat al-Nusra, de Syrische tak van Al-Qaeda, opgeroepen zich bij IS aan te sluiten. „Oh, soldaten van de strijdgroepen en organisaties, weet dat nu het kalifaat is gevestigd en bestendigd, jullie eigen groepen en organisaties onwettelijk zijn geworden.”

Kinderen in een pretpark
Met rooskleurige beelden van het dagelijks leven probeert IS rekruten te verleiden naar het kalifaat te komen. Zo verscheen vorige week een video met kinderen in een pretpark. De verslaggever vraagt voorbijgangers wat ze van de lente vonden. „Met dank aan God hebben wij dit land. Het is het mooiste van alles!” vertelt een enthousiaste man met een grote baard en een kind op zijn arm voor de camera. „Het is hier veilig. Vroeger waren er checkpoints, maar die zijn er nu niet meer. Allemaal met dank aan God. Insha’Allah blijft dit land alleen voor de moslims.” Onder de beelden zijn religieuze liederen over vrede en het ‘goede leven’ gemonteerd.

De propaganda heeft effect. Geestelijken en andere welvarenden uit Golfstaten zouden via Twitter mensen oproepen geld over te maken om de strijd van IS te steunen. Volgens Seth Cohen van de Amerikaanse denktank RAND wordt er vanuit de Golfregio regelmatig geld overgemaakt naar strijdgroepen als IS of Al-Qaeda. Omdat IS ook over olievelden beschikt en miljoenen losgeld kreeg voor Westerse gijzelaars, zijn de donaties die via sociale media worden binnengehaald volgens Cohen relatief gezien echter geen grote bron van inkomsten.

Maar door het veelvuldig gebruik van sociale media ontstaat ook een vertekend beeld van het succes van IS. Het lijkt alsof de terreurgroep overal aanwezig is en aan de winnende hand is. Wat er precies op de grond gebeurt, valt niet te controleren omdat journalisten geen toegang hebben tot door IS beheerde gebieden. Cijfers van aantallen strijders en daadwerkelijke Twitteraars achter de accounts zijn niet na te trekken en veranderen met de dag.

Wat doet Twitter?
Twitter heeft in zijn eigen regels vastgelegd dat gebruikers geen dreigementen mogen plaatsen. Wat het verheerlijken van terrorisme betreft, is Facebook strenger. In de voorwaarden staat dat „organisaties met een terroristische of gewelddadige criminele staat van dienst” niet worden toegestaan.

Twitter zegt zijn best te doen om accounts die dreigementen uiten, haat zaaien of geweld verheerlijken te verwijderen. Maar de berichtendienst, zo stellen Amerikaanse media als CNN, is beland in een spelletje Whack-a-mole: een automaat waarbij je door gaten opduikende mollen met een hamer terug de grond in moet slaan. Daarbij maakt IS gebruik van programma’s om tweets automatisch vanaf verschillende accounts te retweeten.

Desgevraagd zegt Twitter geen extra personeel aan te hoeven nemen voor het verwijderen van alle IS-accounts. „Ons veiligheidsteam is in de loop der tijd uitgebreid, maar dat is om alle meldingen die bij ons binnenkomen na te gaan”, laat een woordvoerder weten. „Ik wil daarbij duidelijk maken dat dat niets met IS te maken heeft. We bekijken alle meldingen, niet alleen die van IS-accounts.”

Hoeveel accounts verwijderd zijn, wil Twitter niet zeggen. Accounts worden alleen verwijderd als er melding van wordt gemaakt. Of het verstandig is de accounts met IS-propaganda ter verwijderen, is nog maar de vraag. Veel accounts twitteren vanuit Syrië en Irak met hun locatie bijgevoegd in het bericht. Het verwijderen van de accounts zou een gemis kunnen zijn voor de Westerse inlichtingendiensten.

Tweets vooral negatief
Het Amerikaanse Brookings Institution bracht onlangs een rapport uit over de achterban van IS op Twitter:
De meeste IS-supporters komen uit Saoedi-Arabië, gevolgd door twitteraars vanuit Syrië zelf.
Met een gemiddelde van 1.000 volgers, kennen IS-twitteraars aanzienlijk meer volgers dan de gemiddelde twitteraar.
Brookings volgde 678 accounts die verwijderd zijn door Twitter. Hoe actiever de accounts waren, hoe grote de kans op verwijdering.
Tweets van verwijderde accounts ontvingen bijna tien keer zoveel retweets als accounts die nog in de lucht zijn.
Op sociale media is de IS populairder in het Westen dan in de Arabische landen rondom het kalifaat.
Maar liefst 92 procent van berichten in Syrië uitte zich negatief over IS, blijkt uit cijfers van de Universiteit van Milaan.
In Saoedi-Arabië was 80 procent van de berichten afkeurend over IS.
In vrijwel alle Arabische landen zijn vier van de vijf tweets over IS negatieve uitingen.